Maaşına Sık Sık Haciz Gelen Çalışanın İş Sözleşmesi Feshedilebilir Mi?
Başlatılan bir icra takibinde, borçlunun yasal süre içinde borcunu ödememesi halinde ve alacaklının talebiyle; borçlunun mal, hak ve alacaklarından borç tutarına yetecek kadar miktarına haciz konulabilir. Bu doğrultuda borcunu ödemeyen borçlunun ücretine de haciz konulabilmektedir. İş Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca çalışanların aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez.
İşyerine maaş haciz yazısı ulaştığında işveren, İcra ve İflas Kanunu’nun 355. maddesi uyarınca borçlu olan işçinin almakta olduğu maaş veya ücret miktarını bir hafta içinde icra müdürlüğüne bildirmek ve borç bitinceye kadar haciz olunan miktarı ücretten keserek icra müdürlüğünün hesabına yatırmakla yükümlüdür. Aksi takdirde işveren, kesmediği miktardan sorumlu hale gelecek ve hakkında icra işlemleri yapılabilecektir.
Bir işçinin ücretine haciz gelmesi kural olarak, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi için geçerli ya da haklı bir neden teşkil etmemektedir. Ancak ücretine sık sık haciz gelen bir işçinin iş sözleşmesi belli şartlar altında geçerli nedenlerle feshedilebilir. Bu fesih İş Kanunu’nun 17 ve 18. maddeleri uyarınca yapılabilir ve çalışana kıdem ve ihbar tazminatı ödenir.
Bir işçinin iş sözleşmesinin, ücretine sık sık haciz gelmesi nedeniyle feshedilebilmesi için hangi şartların mevcut olması gerektiği konusunda Yargıtay Kararlarının değerlendirilmesi yerinde olacaktır;
YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ E. 2009/27653 K. 2010/28510 T. 11.10.2010 tarihli kararında aynen; “…Davacıya fesihten önce ücreti üzerindeki hacizlerin verimliliğini etkilediği ve bunun iş güvenliğine aykırı olduğu belirtilerek hacizleri kaldırması konusunda ihtar yapılmıştır. Dosya içeriğine göre davacının ücreti üzerinde çok sayıda haciz bulunduğu ve bu nedenle işverenlikçe bu konuda icra daireleriyle sık yazışmaların yapıldığı anlaşılmaktadır. Davacı ücreti üzerindeki hacizleri kaldırmaya yönelik işlem yapmamıştır… Somut uyuşmazlıkta, işçinin ücretine haciz konulması değil, bu uygulama nedeni ile işyerinin olumsuz olarak etkilenip etkilenmediği, işveren açısından iş ilişkisinin devamının beklenemez bir duruma gelip gelmediği önemlidir. Davalı işverenin muhasebe servisinde görevli çalışan, mesaisini davacı işçinin borçları ve hakkındaki icra işlemleri nedeni ile bu işlemlere harcamıştır. İşverenin büyük bir işletme olarak bu işlemler için personel istihdam etme zorunluluğu yoktur. Keza hakkında icra takibi ve borcu çok olan personelin çıkarılması, işyerinde olumsuzluklara yol açma olgusuna göre eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmez. Davacının bu davranışı işyerinde olumsuzluklara yol açmıştır. İş ilişkisinin işveren açısından önemli ölçüde sürdürülme olanağı kalmamıştır. Davacıya kıdem ve ihbar tazminatı ödenerek, iş sözleşmesinin feshi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca davranışlarından kaynaklanan nedene dayanmaktadır.” şeklinde hüküm tesis etmiştir.
T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ E. 2015/30854 K. 2015/31326 T. 5.11.2015 tarihli kararında “İşçinin borcu nedeniyle ücretinin haczedilmesi, kural olarak işverene geçerli nedenle fesih hakkı vermemelidir. İşçinin ücretine sık sık haciz gelmesi nedeni ile iş sözleşmesinin geçerli nedene dayalı olarak feshedilebilmesi için işçiye önceden ihtar çekilmeli ve bu durumun işyerinde olumsuzluklara yol açtığı somut bir biçimde ortaya konulmalıdır.” şeklinde karar vermiştir.
Yukarıda atıfta bulunulan ve emsal diğer Yargıtay Kararları uyarınca maaşına haciz gelen bir çalışanın iş sözleşmesinin, İş Kanunu’nun 17 ve 18. maddelerine göre geçerli nedenlerle ve tazminatlı olarak feshedilebilmesi için;
- Çalışanın maaşına sık sık haciz gelmiş olmalıdır.
- Çalışanın maaşına gelen hacizler, örneğin insan kaynakları ya da muhasebe departmanı ya da hukuk departmanı gibi departmanlarda görev yapan çalışanların işgücü kaybına neden olmalıdır.
- Çalışana, ücretine gelen hacizleri kapatması yönünde daha önceden uyarı/ihtar yapılmış olmalı ve çalışanın bu icra takiplerindeki borcunu ödeyerek kapatması için kendisine makul bir süre verilmiş olmalıdır.
Bu koşulların mevcut olması halinde ve kendisine yapılan uyarı ve hatırlatmalara rağmen çalışanın maaşına hala haciz geliyor olması halinde çalışanın son defa yazılı savunması alınarak iş sözleşmesi geçerli nedenlerle feshedilebilir.
Yazılı savunması alınmaksızın bir işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, fesih işlemi geçersiz olacaktır.
NOT: İşbu internet sitesi içeriğinde yer alan bilgi notları, makaleler ve yazılar, yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yasal tavsiye olarak nitelendirilemezler. İşbu internet sitesi içeriğinde yer alan bilgi notları ve makalelerin okunması, okuyan kişi ile büromuz arasında herhangi bir hizmet ilişkisinin kurulduğu anlamına gelmez. Herhangi hukuki bir sorun, uyuşmazlık ya da ihtilafla karşılaşıldığında mutlaka bir avukata danışılmasını tavsiye ederiz.
